08 June, 2014

SEJARAH BERAKHIRNYA SISTEM BERAJA DI NEPAL APABILA RAJA TERLIBAT DALAM SISTEM PENTADBIRAN

King Gyanendra
RAKYAT Nepal kini bergembira bagi meraikan tamatnya pemerintahan beraja yang wujud di negara itu sejak 240 tahun lalu. Parlimen Nepal pada Rabu lalu meluluskan usul menamatkan pemerintahan berkenaan dan sekali gus akan menukar pemerintahan negara itu kepada sebuah republik.

Ketika rakyat negara itu bergembira dan menganggap ia kemenangan bersejarah bagi mereka, keputusan Parlimen itu adalah sesuatu yang mendukacitakan bagi Raja Gyanendra Bir Bikram Shah Dev.

Baginda kini diberi tempoh selama 15 hari untuk meninggalkan istana yang bakal ditukar menjadi muzium. Di situ akan ditempatkan segala sejarah mengenai pemerintahan beraja di Nepal untuk ditatapi generasi akan datang.

Raja Gyanendra menjadi Raja Nepal sejak 4 Jun 2001. Sebaik sahaja Gyanendra menjadi raja, baginda telah membubarkan Parlimen serta memerintah Nepal secara kuku besi.

Malah pada abad ini, baginda boleh dianggap sebagai sebahagian kumpulan elit raja di dunia yang merupakan monarki mutlak. Walaupun begitu tindakannya menindas rakyat, telah memberi peluang kepada Parlimen mengambilalih kuasa daripadanya.

Oleh itu pada April 2006, Parlimen mula membatas kuasa mutlak yang dinikmati oleh baginda selama ini. Raja Gyanendra dilahirkan di Kathmandu dan mempunyai seorang abang bernama Birendra. Bapa baginda ialah Raja Mahendra Bir Bikram Shah dan ibunya ialah Puteri Mahkota Indra Rajya Laxmi Devi Shah. Walaupun baginda adalah anak bongsu, Gyanendra telah ditabalkan sebagai raja selama dua tahun antara 1950 dan 1951, sewaktu keluarganya yang lain berada dalam buangan di India tetapi pemerintahannya tidak diiktiraf di peringkat antarabangsa.

Takhtanya Datuknya, Tribhuvan, kemudiannya pulang ke takhtanya apabila keluarga Rana menyerahkan kuasa. Baginda bersama abangnya Birendra belajar di kolej yang sama iaitu Kolej St. Joseph, Darjeeling, India. Sewaktu di sekolah baginda dianggap sebagai pelajar pintar. Walaupun begitu, baginda meneruskan pelajarannya di sebuah universiti tempatan iaitu Tribhuvan University, Kathmandu. Manakala abangnya pula melanjutkan pelajaran ke universiti di Eropah.

Setahun selepas tamat pengajiannya iaitu pada 1970, Raja Gyanendra telah berkahwin dengan Permaisuri Komal Rajya Laxmi Devi Shah dan dianugerahkan dengan seorang putera dan seorang puteri.

Raja Birendra menaiki takhta pada 1972 dan cuba memerintah Nepal dengan penuh demokrasi. Namun baginda terpaksa berhadapan dengan tentangan hebat tentera Mao. Pada 1 Jun 2001, dunia telah digemparkan dengan serangan terhadap keluarga diraja Nepal, anak saudaranya Dipendra mengamuk dan membunuh sebahagian besar keluarga di Raja termasuk abang Gyanendra, Raja Birendra.

Sebahagian besar rakyat Nepal percaya, Raja Gyanendra menjadi dalang di sebalik pembunuhan itu memandangkan kesemua kerabat diraja yang lain dibunuh sedangkan keluarga baginda terselamat.

Bagaimanapun selepas siasatan menyeluruh dijalankan oleh pasukan penyiasat mereka gagal menemui bukti berhubung penglibatan Raja Gyanendra.

Sebaik sahaja menaiki takhta, Raja Gyanendra mengamalkan sikap mengawal sepenuhnya kerajaan berikutan kegagalan parti-parti politik. Pada Mei 2002, baginda memberi sokongan kepada Sher Bahadur Deuba sebagai Perdana Menteri. Bagaimanapun ia hanya bertahan lima bulan apabila, baginda menyingkirkan Deuba. Sepanjang tempoh 2002 hingga 2005, baginda telah melantik dan memecat tiga Perdana Menteri.

Ketika baginda menguasai sepenuhnya pemerintahan pada 1 Februari 2005, baginda menuduh kerajaan Deuba gagal melaksanakan pilihan raya Parlimen dan mewujudkan kestabilan dalam negeri berikutan tercetus perang saudara yang dilakukan oleh pemberontak Mao.
Walaupun Raja Gyanendra memberi jaminan akan mewujudkan keamanan dan pemerintahan demokrasi dalam tempoh tiga tahun tetapi sepanjang pemerintahannya ia dipenuhi dengan tindakan kuku besi.

Berikutan itu pertubuhan antarabangsa melahirkan kebimbangan mereka terhadap keselamatan wartawan berikutan langkah Raja Gyanendra mengehadkan kebebasan awam termasuk kebebasan media.

Tindakan demi tindakan yang dilakukan Raja Gyanendra mula mencetuskan perasaan tidak puas hati rakyat sehingga mencetuskan demonstrasi besar-besaran pada April 2006 bagi membantah pemerintahannya. Raja Gyanendra bertindak balas dengan mengisytiharkan darurat.

Bagaimanapun bantahan terhadap baginda berterusan dan ini memaksa baginda mengumumkan akan mewujudkan pihak berkuasa eksekutif yang mana Perdana Menterinya akan dipilih oleh parti politik.

Namun tawaran itu ditolak oleh beberapa ketua parti, mereka sebaliknya menggesa Raja Gyanendra mewujudkan satu majlis bagi menentukan peranan raja dalam politik.

Kemelut antara raja dan ahli politik di Nepal seolah-olah sampai ke kemuncaknya pada 10 Jun 2006, apabila Parlimen menghapuskan kuasa raja termasuk hak untuk menggunakan kuasa veto dalam meluluskan undang-undang. Tindakan itu telah menyebabkan Raja Gyanendra ibarat seorang raja awam yang tidak mempunyai apa-apa kuasa kerana segala-galanya sudah dipindahkan kepada Perdana Menteri.

Usaha Raja Gyanendra untuk terus mempertahankan sistem monarki di negara itu sampai ke penghujung pada Mac 2007 apabila Perdana Menteri Nepal, Girija Prasad Koirala yang dilihat orang yang paling memihak kepada sistem berkenaan berpendapat Raja Gyanendra perlu berundur daripada takhta.

Pada 23 Ogos 2007, kerajaan peralihan Nepal mengumumkan semua harta Raja Gyanendra yang diwarisi daripada abangnya termasuk Istana Diraja Narayanhity kini milik negara, bagaimanapun pengumuman itu tidak melibatkan harta peribadi baginda sebelum menaiki takhta.

Akhirnya apa yang dibimbangi oleh Raja Gyanendra menjadi kenyataan apabila pengumuman dibuat pada 24 Disember 2007 bahawa sistem monarki di negara itu akan dihapuskan pada tahun ini selaras dengan salah satu syarat dalam perjanjian damai dengan pemberontak Mao.

Ia sekali gus bermakna Nepal akan menjadi sebuah republik yang akan dipimpin oleh seorang presiden. Berikutan keputusan itu pada Rabu lalu, Raja Gyanendra diberi tempoh selama 15 hari untuk meninggalkan istana tempat baginda bersemayam. Baginda akan melangkah keluar dari istana berkenaan sebagai rakyat biasa dan tidak mempunyai apa-apa keistimewaan dari segi undang-undang.

Demikianlah berakhirnya riwayat pemerintahan beraja di Nepal yang wujud 240 tahun lalu. Kesilapan dan keangkuhan sang raja ketika memerintah telah mewujudkan rasa muak di kalangan rakyat.

Ia kesudahannya mengakibatkan istana tidak lagi dilihat sebuah institusi yang kebal dan perlu dipertahankan. Segalanya berlaku kerana kealpaan Raja Gyanendra yang selama ini merasa begitu berkuasa dan tidak terfikir bahawa suatu hari kelak institusi beraja di negara itu hanya akan menjadi lipatan sejarah yang disimpan di sebuah muzium.

Lebih malang lagi muzium berkenaan sebelum ini adalah istana yang menjadi tempat baginda bersemayam dan bersukaria. (UM - 1/6/2008)

No comments:

Post a Comment

(Komen menggunakan pengenalan anonymous TIDAK AKAN DILAYAN. Sila gunakan nama sebenar atau nama samaran. Jikalau menggunakan anonymous, sila nyatakan nama di penghujung komen. Ulasan yang mengandungi unsur fitnah, hasutan, perkauman dan bahasa kesat tidak akan disiarkan. Ulasan yang terkeluar daripada tajuk tidak akan diberi keutamaan.